Nadgodziny to temat, który wzbudza wiele pytań zarówno po stronie pracowników, jak i pracodawców. Czy za nadgodziny należy się dodatkowe wynagrodzenie? Czy pracodawca może oddać czas wolny zamiast płacić? Jak prawidłowo rozliczać nadgodziny zgodnie z Kodeksem pracy?
W tym artykule odpowiadam na te pytania – konkretnie i z przykładami. Jeśli chcesz wiedzieć więcej, koniecznie obejrzyj film powyżej.
Kiedy powstają nadgodziny i kiedy się za nie płaci?
Zgodnie z Kodeksem pracy, nadgodziny to praca wykonywana ponad normy albo obowiązujący pracownika dobowy wymiar czasu pracy (najczęściej 8 godzin) lub ponad przeciętną tygodniową normę (średnio 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy).
Za pracę w nadgodzinach przysługuje:
- zwykłe wynagrodzenie za każdą dodatkową godzinę pracy oraz
- dodatek w wysokości 50% lub 100%, w zależności od tego, kiedy nadgodziny były świadczone (np. w nocy, w niedzielę, święto lub dniu wolnym z grafiku).
Uwaga – nie zawsze nadgodziny muszą być opłacone. Czasem można je zrekompensować czasem wolnym, ale muszą być spełnione określone warunki.
Jak rozliczać nadgodziny – czas wolny czy dodatkowe wynagrodzenie?
Rozliczenie nadgodzin może odbywać się na dwa sposoby:
- Czas wolny za nadgodziny – pracodawca może udzielić czasu wolnego na wniosek pracownika (w wymiarze 1:1) lub z własnej inicjatywy (w wymiarze 1,5:1). W tym drugim przypadku nie ma obowiązku wypłaty dodatku za nadgodziny.
- Wypłata wynagrodzenia z dodatkiem – jeśli nie zostanie udzielony czas wolny, pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie wraz z odpowiednim dodatkiem.
Pamiętaj, że pracodawca powinien ewidencjonować czas pracy, aby poprawnie rozliczać nadgodziny – to jego obowiązek.
Nadgodziny w różnych systemach czasu pracy – co warto wiedzieć?
W systemie podstawowym, sprawa jest dość prosta – wszystko ponad 8 godzin na dobę lub 40 tygodniowo to nadgodziny. Jednak w równoważnym systemie czasu pracy granice te mogą się przesuwać.
Na przykład: pracownik może jednego dnia pracować 12 godzin, ale jeśli średnio w okresie rozliczeniowym nie przekroczy norm, nadgodzin nie będzie. Dlatego tak ważne jest rozumienie specyfiki danego systemu czasu pracy oraz prowadzenie dokładnej ewidencji. Na naszym kanale jest już materiał o nadgodzinach w równoważnym czasie pracy – znajdziesz go TUTAJ
Nadgodziny powinny być rozliczane zgodnie z przepisami i uczciwie. Jeśli masz wątpliwości, obejrzyj film powyżej, w którym dokładnie omawiam, co się należy za nadgodziny, jak je rozliczać i jakie błędy są najczęściej popełniane.
Sprawdź także: Ile jest płatna praca w sobotę? Wpadaj również na nasz blog firmowy: https://spd2.pl/blog/
NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA:
Ile wynosi dodatek za nadgodziny?
Dodatek wynosi 50% lub 100% w zależności od okoliczności. 100% przysługuje za pracę w nocy, niedzielę i święta niebędące dniami pracy według grafiku oraz w dniu wolnym udzielonym w zamian za pracę w niedzielę/święto.
Czy za nadgodziny można oddać czas wolny zamiast płacić?
Tak. Na wniosek pracownika czas wolny przysługuje w stosunku 1:1. Z inicjatywy pracodawcy – w stosunku 1,5:1. W tym drugim przypadku nie wypłaca się dodatku.
Czy kierownikowi też przysługują nadgodziny?
Zwykłemu kierownikowi tak. Natomiast pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy nie mają prawa do dodatków za nadgodziny, chyba że pracują w dni wolne i nie otrzymują za to innego dnia wolnego.
Czy nadgodziny mogą być zaplanowane z góry w grafiku?
Nie. Nadgodziny powinny być wyjątkowe, wynikające z nagłych potrzeb, np. konieczności prowadzenia akcji ratowniczej, usunięcia awarii czy szczególnych potrzeb pracodawcy.
